Ο ήλιος είναι η σημαντικότερη πηγή ενέργειας. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με τόσο μεγάλη ηλιοφάνεια είναι αδιανόητο να μην αξιοποιούμε την ηλιακή ενέργεια και να χρησιμοποιούμε δαπανηρές πηγές ενέργειας για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.
Όσον αφορά την εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες εφαρμογών: τα παθητικά ηλιακά συστήματα, τα ενεργητικά ηλιακά συστήματα (π.χ ηλιακός θερμοσίφωνας), και τα φωτοβολταϊκά συστήματα. Τα παθητικά και τα ενεργητικά ηλιακά συστήματα εκμεταλλεύονται τη θερμότητα που εκπέμπεται μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας, ενώ τα φωτοβολταϊκά συστήματα στηρίζονται στη μετατροπή της ηλιακής ακτινοβολίας σε ηλεκτρικό ρεύμα μέσω του φωτοβολταϊκού φαινομένου.
Οι ηλιακοί συλλέκτες μετατρέπουν την ηλιακή ακτινοβολία σε θερμότητα, η οποία μεταβιβάζεται σε κάποιο ρευστό(νερό, ηλιακό ρευστό, αέρα). Στη συνέχεια η θερμότητα αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θέρμανση νερού χρήσης, για συστήματα θέρμανσης ή ψυξης χώρου ή για θέρμανση νερού πισίνας.
Η “καρδιά” ενός ενεργητικού ηλιακού συστήματος είναι ο ηλιακός συλλέκτης, που είναι, συνήθως, τοποθετημένος στην ταράτσα ή στη στέγη ενός σπιτιού. Ο συλλέκτης παγιδεύει την ηλιακή ακτινοβολία για να παράγει θερμότητα. Στη συνέχεια, αυτή η θερμότητα μεταφέρεται στον τόπο που θα αποθηκευτεί ή θα καταναλωθεί.
Οι κυριότεροι ηλιακοί συλλέκτες είναι ο επίπεδος ηλιακός συλλέκτης και ο ηλιακός συλλέκτης με σωλήνες κενού.